“Samen kunnen we de zorg anders organiseren”

Ziekenhuizen uit heel Nederland nemen graag een kijkje in de keuken van het Transmuraal Team van het ASz, dat al 20 jaar bestaat en bewijst dat veel ziekenhuiszorg ook goed thuis kan. Willen we de zorg vitaal houden, dan is het volgens afdelingshoofd Claudia Jonker zaak om de zorg samen anders te blijven organiseren: “Als het moet, dan kan het ook. Die urgentie moeten we met zijn allen voelen.”

Sinds 2016 is Claudia Jonker afdelingshoofd van het Transmuraal Team. Twee dagen voor het Albert Schweitzer ziekenhuis vanuit Zwijndrecht en sinds 2020 ook twee dagen voor Rivas vanuit Gorinchem. “En één ochtend vanuit huis. Die combinatie van twee organisaties vind ik leuk en leerzaam. Goed om met andere manieren en mensen te werken, te zien wat goed gaat en wat beter kan en van elkaar te leren.” Transmuraal Team en huisarts Het Transmuraal Team (TMT) verleent ziekenhuiszorg aan patiënten in hun thuissituatie. Jonker: “Wij bieden al heel veel specialistische zorg thuis, zoals het toedienen van antibiotica of pijnbestrijdingsmiddelen via een infuus. Onder meer voor zorg bij palliatieve sedaties en we bieden zorg aan patiënten met hartfalen, maar ook steeds meer oncologische zorg.” Niet voor niets wordt het team vaak benaderd door andere ziekenhuizen die een specialistisch team willen opstarten of uitbreiden: “Ze zijn benieuwd naar hoe wij dat doen, met welke middelen en processen.” Het TMT werkt vooral samen met de medisch specialist of huisarts. Jonker: “De arts is onze opdrachtgever, wij voeren zijn beleid uit en stemmen de zorg met de arts af.” Ziekenhuiszorg thuis Hoe doe je dat, ziekenhuiszorg verlenen in de thuissituatie? Jonker: “We werken volgens dezelfde richtlijnen als in het ziekenhuis. Een schoon werkblad is soms een uitdaging. Is dat er niet, dan creëren we dat. Met onze spullen op een schoon matje, met handschoenen en spullen voor desinfectie. Soms is het ook nodig om de zorg te verlenen zonder kinderen en huisdieren in de buurt. We doen alles om veilig en verantwoord zorg te verlenen thuis.” Niet alle ziekenhuiszorg kan thuis, maar het TMT wil wat wél kan graag organiseren: “Zo willen we onder meer de oncologische toedieningen van de dagverpleging thuis uitbreiden de komende jaren. Maar niet alle medicatiesoorten kunnen thuis, bijvoorbeeld omdat het om speciaal vervoer zou vragen of medicatie in de thuissituatie niet vergoed wordt.” Vitaal blijven verplegen Wat vraagt het van je als je in het TMT werkt? Jonker: “Je moet goed zelfstandig kunnen werken. Soms kom je complexe situaties tegen, dan moet je goed zelf beslissingen kunnen nemen in overleg met de arts. Je moet graag alleen willen handelen en ondernemen en het leuk vinden om alleen op pad te gaan, ook bij een nachtoproep. Want ook ons team werkt 24/7, sommige zorg laat zich niet plannen.” Avond-, nacht- en weekenddiensten kun je niet veranderen. Wel de verdeling, vindt Jonker: “Wij geven onze verpleegkundigen zeggenschap en inspraak over het rooster en verdelen de diensten evenredig. Je moet er wel bij zijn met je hoofd, zorg is mensenwerk. Dus is het belangrijk dat je goed slaapt, eet en beweegt.” En hoe zit het mentaal? “Palliatieve zorg kan weleens gaan doorwegen, dat zijn verdrietige situaties. We kunnen elkaar gelukkig goed lezen en bespreken het met elkaar, spontaan en in werkoverleg. Er even doorheen zitten mag.” Urgentie zet aan tot actie Meer vergrijzing, minder personeel. Wat moet er gebeuren om de zorg vitaal te houden? Jonker: “Het anders organiseren. Een pasklaar antwoord heb ik niet, de huidige vorm van financiering maakt het ook complex. Maar er zijn al wel initiatieven die maken dat we dingen anders doen. Zoals ThuisBeter. Wat kan op afstand, wat kan anders? Dat willen we doorzetten, ook in de regio. Daar hebben we alle zorgpartners bij nodig. Zo spreken we met Aafje Thuiszorg over palliatieve zorg. Wat kunnen we samen doen? Kunnen we zorg overdragen aan Aafje? Ik zie ook de meerwaarde van kennisoverdracht en uitwisseling tussen afdelingen; verpleegkundigen kunnen de werkdrukte op bijvoorbeeld de afdeling Oncologie in balans brengen met meer ruimte voor patiëntencontact in het TMT.” De zorg anders organiseren kan alleen samen met het zorgnetwerk, Jonker heeft daar vertrouwen in: “Urgentie zet aan tot actie. Dat zagen we aan de coronacrisis, toen we longmonitoring thuis voor elkaar kregen. Laten we die urgentie met zijn allen blijven voelen.”