Transmuraal Samen Beslissen over behandelgrenzen en behandelwensen

IC, ja of nee? ACP gaat over alle mogelijke medische keuzes. De keuzes voor opname op de IC en reanimeren zijn slechts een onderdeel, maar wel één waar kwetsbare ouderen hulp bij nodig hebben. Zij vinden het vaak lastig om informatie te begrijpen, te verwerken en snel te moeten beslissen. Er zijn al ACP-tools in de vorm van regionaal gezondheidsplatform VIPLive en het persoonlijk patiëntendossier, maar volgens Duncan Beekink, adviseur bij Samergo, is het belangrijk om ACP als regio nog meer samen aan te pakken: “We willen eilandjes voorkomen en juist de verbinding zoeken in de regio. Als we samenwerken, winnen we al aan de voorkant. Kijken we naar wie nu veel zorg nodig heeft, dan kom je als eerste uit bij kwetsbare ouderen. Daar willen we ons op richten met een gesprekshulp voor Advance Care Planning en betere overdracht.” Behandelwensen en behandelgrenzen Aan de ene kant staan behandelwensen, met vragen als: hoe wilt u oud worden, wat zou u willen, waar zou u willen overlijden? Aan de andere kant staan behandelgrenzen: wat gaan of kunnen we niet meer doen? Sanne Kuipers, projectleider Zorg van Waarde bij het ASz, is ervan overtuigd dat een vroegtijdig gesprek belangrijk is voor het maken van dergelijke keuzes, en in dit project specifiek voor IC en reanimatie : “Praten over behandelgrenzen en behandelwensen is niet zomaar een gesprek. Er spelen emoties, er komt veel (nieuwe) informatie op je af. Het is dus belangrijk dat deze informatie toegankelijk en helder wordt overgebracht, en dat er tijd en vertrouwen is om dit goed te bespreken. Patiënten geven aan de huisartsenpraktijk daar het meest geschikt voor te vinden.” Transmuraal Samen Beslissen Het ASz krijgt met subsidie van Zorginstituut Nederland de kans om een gesprekshulp te ontwikkelen, samen met de ziekenhuizen en eerstelijnszorggroepen in de regio’s van de ziekenhuizen Bernhoven en Zuyderland. Het project ‘Transmuraal Samen Beslissen over behandelgrenzen en behandelwensen’ moet zorgen voor betere en vroegtijdige gesprekken over ACP. Want ACP is niet een eenmansactie, maar moet ‘over de muren heen’, vindt Kuipers: “We denken dat dit project een goede aanvulling is op de initiatieven die er al zijn, vooral in de regionale samenwerking. We zien dit als een kans om ACP als regio samen aan te pakken.” Het gezamenlijke doel is om onder ideale omstandigheden een ACP-gesprek te houden met de (kwetsbare) patiënt, de uitkomsten daarvan goed te documenteren en ze met elkaar zo efficiënt mogelijk uit te wisselen of beschikbaar te maken. Samenwerken en afstemmen Op de hoogte zijn van elkaars (ACP-) werk is als het gaat om IC en reanimeren hard nodig, vindt Beekink: “ACP is hot, daarom zijn heel veel partijen ermee bezig. Het is dan ook van belang dat we met z’n allen dezelfde richting uitgaan en onze krachten bundelen, zodat we samen aan een tool werken die zo breed mogelijk inzetbaar is. Door goed af te stemmen voorkom je dat ACP-gespreksverslagen wel worden vastgelegd, maar niet of niet goed kunnen worden uitgewisseld tussen zorgaanbieders. Als het project van start kan gaan, haken we daar met Samergo graag op aan.” Beekink: “De zorg voor ouderen is complex en vraagt om afstemming over zorgdomeinen heen. Samergo zet zich in voor een betere samenwerking in de keten met netwerken voor ouderen, gemeenten, ziekenhuizen, aanbieders van verpleging en verzorging (VVT) en andere samenwerkingspartners.” Verkennen en verbinden De COVID-pandemie benadrukt nog eens het belang van het voeren van ACP-gesprekken en bracht zaken in een stroomversnelling; nu is het moment om met de regio multidisciplinair te verkennen en ontwikkelen. Samergo heeft als ROS (Regionale Ondersteuningstructuur) de functie om ondersteuning te bieden aan de regionale eerstelijn. Beekink: “Daar hoort het verbinden van de zorggroepen met de tweedelijn en vice versa zeker bij.” Gesprekshulp Beekink geeft aan dat het bij een ACP-gesprek draait om timing en informatieverstrekking: “Je wilt voorkomen dat het een rauw-op-je-dakgesprek is en je patiënt ook niet onnodig stress bezorgen. Dus het gesprek niet te vroeg, maar ook niet te laat voeren. Daarnaast moet Samen Beslissen volgens de Patiëntenfederatie Nederland een gewoonte worden in de zorg, een goed gesprek is daar de basis voor. Daarom werken we graag aan een gesprekshulp.” Kuipers vult aan: “Medische informatie vanuit de zorgverlener en persoonlijke informatie vanuit de patiënt vormen samen de beste input om tot een gezamenlijk besluit te komen. Daarnaast spelen ook andere zaken mee. Zo’n gesprek is helemaal niet makkelijk, niet voor de patiënt én niet voor de arts. Bovendien kost het tijd en vraagt het om de juiste vaardigheden van beide partijen. Goede ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van een gesprekshulp, kan dan heel fijn zijn .”

Overdracht Niet alleen het gesprek zelf is van belang, ook de overdracht ervan, vindt Kuipers: “Dat is een belangrijk aandachtspunt binnen ACP : hoe kunnen we voldoen aan de wensen en grenzen die iemand heeft aangegeven? Daar is vooral ook input van artsen voor nodig, daarom doen we dit samen met hen. Samen willen we werken aan een uniforme werkwijze voor het achterhalen, vastleggen, verwerken en delen van de beslissingen .” Dat begint volgens Beekink met stap één: “Weten van elkaar dat een ACP-gesprek heeft plaatsgevonden. Voor het uitwisselen van gegevens heeft VIPLive bijvoorbeeld al een tabblad. Een goede overdracht van huisarts naar ziekenhuis is essentieel, dan kun je er als specialist ook naar vragen bij je patiënt.” Promotieonderzoek Kuipers promoveerde begin december met haar onderzoek ‘Patient-Centered Primary Care for Patients with Multimorbidity’. In haar onderzoek beschrijft Kuipers het belang van persoonsgerichte zorg in de huisartsenpraktijk. “Persoonsgerichte zorg vraagt om het zo organiseren van je zorg dat het aansluit op de wensen en voorkeuren van de patiënt, en dat je ze ondersteunt in het formuleren en behalen van doelen. Persoonsgerichte zorg vergt een brede aanpak en gaat veel verder dan alleen een consult in de spreekkamer. Het gaat bijvoorbeeld ook om het juist overbrengen van informatie op alle soorten doelgroepen en over multidisciplinaire samenwerking en informatieoverdracht. Maar in de praktijk is persoonsgerichte zorg echt niet altijd zo makkelijk als het lijkt. Projecten als de ontwikkeling van deze ACP-gesprekshulp kunnen helpen bij het organiseren van meer persoonsgerichte zorg in de praktijk.”