VWS Taskforce Juiste Zorg op de juiste plek
Juiste Zorg op de Juiste Plek: het ideaalbeeld in 2030
Adriaan Brouwer
In 2018 verenigden experts uit verschillende disciplines van de zorg zich in de Taskforce ‘Juiste Zorg op de Juiste Plek’. Het ministerie van VWS faciliteert het programma dat moet bijdragen aan een zorgsysteem waarin niet langer het aanbod van de zorg centraal staat, maar het functioneren van mensen. Programmaleider Adriaan Brouwer over de nieuwe manier van werken, de status en de toekomst.
Het programma Juiste Zorg op de Juiste Plek Adriaan Brouwer (45) deed ervaring op bij het Ministerie van Economische Zaken en bij de Europese Commissie. Sinds 2019 werkt Brouwer voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Daar is hij als lid van het Managementteam van de directie zorgverzekeringen verantwoordelijk voor onder andere het programma de Juiste Zorg op de Juiste Plek. Brouwer: “De Juiste Zorg op de Juiste Plek doen we bewust met een team uit alle geledingen van VWS, zoals langdurige zorg, curatieve zorg, maatschappelijke ondersteuning en preventie. We vinden het belangrijk dat we de domeinoverstijgende samenwerking die we prediken ook zelf waarmaken.” Met het programma wil het Ministerie van VWS zorgprofessionals stimuleren om de juiste zorg op de juiste plek te leveren en ze daarbij ondersteunen. Brouwer: “We bedenken elk jaar met welke producten we dat gaan doen. Zoals de data voor de regiobeelden, subsidies en andere hulpmiddelen zoals een routekaart veilig data delen.” Het ideaalbeeld: samenhangende zorg Hoewel Brouwer en zijn team moeten afwachten wat het nieuwe regeerakkoord brengt, staat de Juiste Zorg op de Juiste Plek nog steeds in alle hoofdlijnenakkoorden. Brouwer verwacht dat dit zo blijft en dat de Juiste Zorg op de Juiste Plek ook de richting zal zijn van het Regeerakkoord. Wat is het doel en op welke termijn moet dit programma zijn vruchten afwerpen? “Ik denk dat we de verandering in 2030 kunnen bereiken. Hoe het ideaalbeeld er dan uitziet? Dan hebben we veel meer aandacht voor eigen regie van de burger, gezondheid en voor preventie. We hebben een manier gevonden om zorgaanbieders te belonen voor hoe goed ze de populaties in de regio gezond houden, in plaats van voor het aantal verrichtingen. De patiënt ervaart veel meer samenhangende zorg, meer tijd en aandacht van zorgverleners om aan echte oplossingen te werken. En de arts ervaart dat hij meer tijd heeft om het goede te doen en krijgt meer plezier in zijn werk.”
Functioneren van de mens centraal De Juiste Zorg op de Juiste Plek wil de Nederlandse zorg toekomstbestendig maken door het functioneren van de mens centraal te stellen. Brouwer: “De zorg is heel erg gespecialiseerd, maar specialisatie heeft ook fragmentatie als gevolg. Zo kan een patiënt ervaren dat de zorg niet samenhangt. Bovendien hoeven veel verrichtingen niet uitgevoerd te worden als je kijkt naar het onderliggende probleem, dat bewees ook de verandering die het Bernhoven ziekenhuis heeft doorgemaakt. Daarom willen we zorg vanuit de patiënt organiseren. De mens kan ook nog veel meer zelf. Niet alleen met e-health zoals de Luchtbrug, maar ook in zelfhulpgroepen. Met elkaar praten over klachten en er samen doorheen gaan. In Duitsland zijn daar hele goede resultaten mee bereikt en is er grote tevredenheid. In Nederland is er bijvoorbeeld zelfregietool.nl. Dit kan nog op grotere schaal.” De nieuwe manier van werken De Juiste Zorg op de Juiste Plek stelt op de website dat de zorg moet samenwerken en kennisdelen met creativiteit en lef. Er is een nieuwe manier van denken en werken nodig. Brouwer licht dat toe: “Samenwerken met verschillende disciplines, ook tussen de domeinen, bijvoorbeeld zoals in Amsterdam-Noord. De motivatie om samen te werken is er wel. Je moet elkaar alleen tegenkomen en de ruimte nemen en krijgen om iets met je ideeën te doen. Dat kunnen we niet in ons eentje faciliteren. Managers, bestuurders en beleidsmakers moeten ook die ruimte geven. Eén van de projecten waar we mee bezig zijn is een leergang Veranderkunde, onder andere voor bestuurders.” Naast samenwerken zijn ook een regionale blik en datagedreven werken onderdeel van de oplossing volgens Brouwer: “Per regio is de zorg anders ingericht. Daarom moeten we regionaal kijken naar de populaties en daar de belangrijke data analyseren. Bijvoorbeeld de top 100 duurste patiënten. Wat voor zorg geven we? Kan dat anders? En hoe doen we dat?”
Creativiteit en lef Om met goede oplossingen te komen voor de Juiste Zorg op de Juiste Plek, moeten we volgens Brouwer ook buiten de gebaande paden denken: “Ter illustratie: onlangs hebben wij met de koepel van verpleegkundigen, zorgverzekeraars en een groep medewerkers van een ziekenhuis een stroomschema voor vervolgzorg bedacht. Dat hang je naast de telefoon om zo makkelijk de stappen te zien die je kunt nemen met vervolgzorg. Daar was grote behoefte aan. Dat hebben we bereikt door creatief te denken, met lef om kennis te delen en het samen voor elkaar te krijgen.” Brouwer en zijn team zien al heel veel goede initiatieven in allerlei verschillende sectoren. “Bij de universiteit, bij de zorgverzekeraars, bij de huisartsenpraktijk, in het ziekenhuis. Overal. Een voorbeeld? In Amsterdam-Noord is een hele brede samenwerking onder de noemer ‘Beter Samen in Noord’. Met een groep bevlogen huisartsen en mensen in de wijk, maar ook hele bevlogen patiënten die zelf ambassadeur werden en nu wandelgroepen leiden.” Successen delen Hoe geven we die succesverhalen zoveel mogelijk door? Brouwer: “Door ze te vertellen, maar ook te laten zien hoe de initiatiefnemers ertoe kwamen en wat de werkzame ingrediënten zijn. Dat doen we op onze eigen website, via de pers, via webinars, nieuwsbrieven en LinkedIn met 8.000 leden. Ook zetten we onze Expertgroep, ons Kennisplatform en de lerende evaluatie van het RIVM in. En we vinden het natuurlijk ook belangrijk dat iedereen zijn succes zelf doorvertelt. De Juiste Zorg op de Juiste Plek deelt bij alle succesverhalen ook de contactgegevens van de betrokken zorgverleners, om uit te nodigen tot samenwerking. Influencers in de zorg zijn ook belangrijk voor een groter bereik: “Die willen we nog beter herkennen om ook te luisteren naar hun nieuwe ideeën. In het Verenigd Koninkrijk hebben ze daar een team voor: ‘NHS Horizons’. Ze noemen influencers daar passend ‘superconnectors’.” Regiobeelden Met regiobeelden brengt de Juiste Zorg op de Juiste Plek de zorgvraag per regio in kaart. Voor onze regio is dat Regiobeeld Waardenland. Hoe goed werken ze? Brouwer: “Een aantal regiobeelden werkt heel erg goed. Alleen al door ze op te stellen zijn partijen, vraag en aanbod bij elkaar gekomen. Het doel is om met het regiobeeld te werken aan een regioplan, een plan van aanpak voor de zorg in die regio. Regio’s met groei hebben andere uitdagingen dan regio’s met krimp. In Zeeland hebben we bijvoorbeeld al fantastische resultaten geboekt. Verzekeraars en zorgaanbieders zijn daar nader tot elkaar gekomen en hebben samen hele slimme oplossingen gevonden. Bijvoorbeeld om artsen van buiten de regio een huisje ter beschikking te stellen in de zomermaanden en zo te helpen de zorgpiek daar op te vangen.” Niet alle deelnemers in het zorgnetwerk zijn nu betrokken bij een regiobeeld. Hoe komt dat? Brouwer: “Toen we in de hoofdlijnenakkoorden afspraken om regiobeelden te maken, hadden we daar nog geen eisen bij gesteld. Daar willen we in de toekomst wel mee verder, want ik denk wel dat het daar beter van wordt. Het helpt altijd om alle perspectieven mee te nemen, vooral die van de patiënt.” Hoe ver zijn we met de Juiste Zorg op de Juiste Plek? Brouwer vindt dat de Juiste Zorg op de Juiste Plek op schema ligt, maar ook dat er nog veel moet gebeuren: “Alle regiobeelden zijn actief, er wordt gewerkt aan regioplannen en we zien diepe samenwerkingsverbanden ontstaan. Mijn wens is om stappen te maken met gegevensuitwisseling. Het is technisch mogelijk om data te koppelen, sommige regio’s doen dat ook al. Maar er is nog te weinig organisatiekracht op. Ik hoop dat dat snel een extra impuls krijgt en dat we niet wachten op de regelgeving. Het kan en het is juridisch mogelijk, er zijn manieren om het binnen de privacywetgeving te doen. Die organisatiekracht zouden we kunnen bekostigen bij een nieuw regeerakkoord en we kunnen kennis delen over datakoppeling. We werken met een expertgroep aan een handleiding en best practices.” Met veel goede initiatieven zit de Juiste Zorg op de Juiste Plek op de juiste weg, vindt Brouwer: “We gaan op het ingeslagen pad verder. Zolang we iedereen de tijd geven om samen in deze richting te ontwikkelen, bereiken we ons doel.”
Ervaar je knelpunten rond de juiste zorg op de juiste plek? Heb je vragen over bijvoorbeeld bekostiging, regelgeving of andere knelpunten die de Juiste Zorg op de Juiste Plek bij jou in de weg staan? Kijk dan op Advies op maat.
