SPOTLIGHT
Nicole Zengerink
Huisarts Nicole Zengerink kwam in contact met de man die even later Nederlands eerste coronadode werd. Op 29 februari bezocht ze de 86-jarige man nog tijdens haar avonddienst op huisartsenpost het Hellegat. Ze werd zelf niet positief getest, maar moest uit voorzorg twee weken in quarantaine. “Je gaat nadenken. Rustig blijven, ik heb het niet. Je wordt dus zoals alle patiënten.”
Stoppen Zengerink had alle hygiëneregels in acht genomen; haar stethoscoop schoongemaakt, haar handschoenen verwisseld en de man behandeld zoals het moet. Toen ze een telefoontje kreeg. “Een verpleegkundige van de GGD bracht me het nieuws. Pas in de middag, dus ik had de hele ochtend nog gewerkt met kwetsbare patiënten. Daar heb ik me wel over verbaasd, daardoor loop je al achter de feiten aan. Ik kreeg een lijst met aanwijzingen en een brief waarin stond dat ik te allen tijde bereikbaar moest zijn en het land niet mocht verlaten. Ik moest elke dag mijn temperatuur doorgeven en mijn man en ik werden getest. Twee verpleegkundigen kwamen geheel in pak en masker een kweek bij ons afnemen.” Nicole is al sinds 1996 huisarts en had dit niet eerder meegemaakt. Ze kon twee weken lang geen spreekuur draaien in haar Huisartsenpraktijk Bij de Molen in Strijen. “Ik moest in één keer stoppen. Ik heb de praktijk verlaten, mijn personeel verlaten en al mijn patiënten zelf gebeld. Ik had gedacht dat ze zouden schrikken of boos zouden zijn, maar ze waren lief en blij dat ik ze persoonlijk informeerde.”
De praktijk praktisch Nicole runt haar praktijk samen met een PA, die net op vakantie was. “Gelukkig kon ik thuis zelf telefonisch consult doen. Toen mijn PA terug was, runde hij de praktijk. Ik kreeg ook via een directeur van een huisartsenpost een gepensioneerde collega bereid te helpen.
Op de foto: De ‘schone’ koffer en de ‘vieze’ koffer van Nicole Zengerink.
“Ik heb altijd gewoon een dokterstas gehad en gaf mijn patiënten een hand. Nu heb ik geen dokterstas, maar twee HUBO-koffers. Een gele met de schone spullen, die ik achteraf met alcohol ontsmet en in de rode koffer stop.”
Nicole benutte de tijd ook om voorbereidingen te treffen. “We bedachten hoe we onszelf en onze patiënten konden veiligstellen. We beschermden onszelf door doktersjassen te dragen en mondkapjes op te doen. We sloten een deel van het spreekuur om ‘vieze’ patiënten van ‘schone’ patiënten te scheiden. En we schaften bloeddrukmeters aan en zuurstofmeters, waarmee patiënten met klachten hun ademhalingsfrequentie konden meten.” De praktijk kreeg het over het algemeen rustiger, geeft Zengerink aan: “Social distancing heeft ook een gunstig effect op andere klachten. Zo zag ik veel minder kinderen met keelpijn, koorts of hoesten. Nu zie ik alleen nog kinderen die van de trampoline zijn gevallen."
Tijd om na te denken “Ik heb ontzettend veel gelezen in quarantaine. Nascholing met bijvoorbeeld een casus over het atypisch verloop van corona. De bekende klachten waren eerst alleen hoesten, koorts en benauwdheid. Maar daar kwamen ook diarree, braken en omvallen bij voor ouderen.” In quarantaine had Nicole tijd om na te denken. Zo vond ze het ook tijd om samen meer na te gaan denken in de zorg. “Met gezond verstand kom je een heel eind, dat mis ik weleens. Er wordt te veel gegrepen naar de richtlijnen van het RIVM en de GGD. We lijken te leven in een maatschappij waarin alles is gericht op regels. Kunnen we niet ook gewoon logisch nadenken? In mijn gedachten ga ik dan terug naar vroeger, toen de kraamhulp de luiers streek om bacteriën te doden en huisartsen witte jassen droegen. Wees soms eigenwijs zou ik willen zeggen. Zo heb ik zelf de keuze gemaakt om vanaf nu elke patiënt met witte jas en handschoenen aan te zien. En daarna alles op 60 graden te wassen. Wat mij betreft komt het ouderwetse beeld van de huisarts in de witte jas weer terug.”
Zorghelden De coronacrisis wakkert bij Nicole ook de discussie aan over respect voor elkaar. “Het is mooi dat we nu allemaal zorghelden genoemd worden, maar voor de corona-uitbraak zagen we de andere kant met ambulancebroeders die werden uitgescholden. Zelf heb ik veel last gehad van één van mijn 5.000 patiënten die laster en smaad verspreidde. Daar werd niks aan gedaan door politie en justitie, die lijken te kiezen voor hun eigen welzijn. Mensen lijken zich niet meer te realiseren wat ze nodig hebben, dat je een dokter ooit nodig hebt. Nu wordt pas duidelijk dat er vitale beroepen zijn. Ik zou wensen dat we met respect voor elkaars mening een goede discussie kunnen voeren, laten we dat kinderen op school leren. Zwarte piet, moorkoppen, lang of dik. Laat iedereen in zijn waarde.”
Social distancing of deprivatie? Social distancing heeft effect. Maar welke rekening betalen we daarvoor? “Waar ligt het midden tussen social distancing en sociale deprivatie? Met welk doel doen we dit? Waarom mogen kinderen hun ouders bijvoorbeeld niet in huis nemen? Misschien moeten ouderen zelf de keuze kunnen maken in hoe ze dit willen doen. Sowieso ben ik voor meer luisteren naar patiënten en hun kinderen. Nu breekt mijn hart, omdat we onze ouders in de steek moeten laten op het eind van hun leven.”
Waardering voor de dood Wat leren we uit deze crisis? Volgens Nicole maakt het virus duidelijk dat we niet sterker zijn dan de natuur. “In zekere zin manipuleren we ook in de zorg vaak de natuur. Misschien moeten we ons vaker realiseren dat het leven eindig is. Als arts hebben we de eed afgelegd om mensen in leven te houden, maar zouden we niet af en toe wat minder bang moeten zijn voor de dood? Dat we ook, als dokters zeggen: ‘Sorry, het gaat niet meer’, de natuur respecteren? Soms moet je niet vechten, maar samen stil zijn. Accepteren dat het is zoals het is en zo mooi en vredig mogelijk sterven. Ik vind een mooi sterfbed wat dat betreft net zo mooi als een geboorte.”
