“De prikrobot verlicht het werk en maakt het interessanter.”
De kans is groot dat het autonome bloedafnameapparaat, oftewel ‘de prikrobot’ van het Utrechtse bedrijf Vitestro straks in meerdere ziekenhuizen dienst zal doen. Klinisch chemicus Michael Fouraux is vanuit Result Laboratorium hoofdonderzoeker namens het ASz en betrokken bij de tests van de prototypen: “De menselijke kant van bloedprikken blijft erg belangrijk, maar de prikrobot kan het werk verlichten en interessanter maken voor de zorgprofessional.”
Michael Fouraux is één van de negen specialisten laboratoriumgeneeskunde van de vakgroep klinische chemie van Result Laboratorium. Result Laboratorium verleent diensten aan het Albert Schweitzer ziekenhuis, het Beatrixziekenhuis in Gorinchem, het Amphia ziekenhuis in Breda en het Ikazia ziekenhuis in Rotterdam. Fouraux begon zijn opleiding in 2002 en werd in 2006 staflid. In 2016 meldde Vitestro zich bij Result Laboratorium voor het testen van de prikrobot, die op AI gebaseerde, echogeleide 3D-reconstructie combineert met het robotisch inbrengen van een naald.
Revolutionair idee Fouraux: “Vitestro zag dat we in Result Laboratorium vernieuwend werken. Zo waren we bijvoorbeeld al bezig met digitale beeldherkenning voor hematologie. Toen ze met het idee kwamen om automatisch bloed af te nemen, vond ik het een revolutionair idee maar dacht ik niet meteen dat het zo succesvol zou kunnen worden. Tot die tijd beperkten de innovaties zich tot nieuwe buisjes, naalden en hulzen. Daarnaast vond ik het uitdagend, onze medewerkers bloedafname hebben een omvangrijke training achter de rug voordat ze patiënten mogen prikken.” Toch wist Vitestro al snel te overtuigen: “Ze hadden echt goed over alles nagedacht, kwamen met een uitgebreide risicoanalyse bij ons en pakten zo elke stap grondig aan.”
Tests en prototype Fouraux begon in 2016 samen met collega-onderzoekers uit het St. Antonius en OLVG met het onderzoeken van de prikrobot: “We hebben de behoeften van patiënten geïnventariseerd met vragenlijsten, een afbeelding en een mock-up. Daaruit bleek dat een groot deel er positief tegenover stond. Toen begonnen we met handscanners, later werd dat een robotarm met een echokop en hebben we het algoritme getraind in tests met patiënten op de bloedafnamepoli van het ASz.”
Pleisterplakker Result Laboratorium voert momenteel de A.D.O.P.T. (Autonomous Blood Drawing Optimization and Performance Testing)-trial uit, met de ambitie om de robot eind dit jaar op 10.000 patiënten te hebben getest. Zo wil Vitestro de prikrobot verder ontwikkelen en de vereiste prestatie- en veiligheidsresultaten behalen voor markttoelating door regulerende instanties. Die ontwikkeling behelst ook nieuwe opties: “We willen de robot nog beter en mooier maken, onder meer met een automatische pleisterplakker. We hebben data geanalyseerd van 500 patiënten en zijn die functie nu aan het testen. Daarna staan ook nog de doorontwikkeling van het algoritme en het automatisch koppelen van buizen op het programma.”
“De robot kan de grootste bulk aan patiënten goed prikken, waardoor er meer tijd is om aandacht te besteden aan complexere patiënten."
Eerste resultaten Vier jaar na de eerste tekening werd Fouraux zelf voor het eerst geprikt door de prikrobot: “Dat was voor mij een heel spannend, mooi en hoopgevend moment. We zien nu dat de meeste mensen heel enthousiast zijn. Meer dan 80% wil vaker door de robot geprikt worden, minder dan 4-5% wil het niet. De prikrobot heeft veel voordelen. Hij kan ook onder de huid ‘kijken’ met echo en infrarood, heeft geen pauzes nodig en werkt nauwkeurig en consistent. Patiënten die flauwvallen of een blauwe plek krijgen na het prikken zijn er ook, dat is niet minder geworden. De vragenlijst vooraf duurt nu ook nog langer dan bij menselijk handelen, maar dat komt ook doordat we gegevens verzamelen voor ons onderzoek.”
Van Utrecht naar Amerika Naast de groeiende interesse van Nederlandse ziekenhuizen, is het Utrechtse Vitestro ook bezig met toetreding tot de Amerikaanse markt. Fouraux: ”Van de prikrobot is nu bewezen dat die net zo goed functioneert als bij manuele afname. De verwachting is dat de prikrobot op korte termijn de CE-markering zal behalen, waarmee het voldoet aan de Europese veiligheidsnormen. In Amerika vormt de FDA (Food and Drug Administration) een uitdaging en mogelijk ook aanleiding voor nieuw onderzoek. Zo is daar bijvoorbeeld een afnamebuisje niet goedgekeurd voor automatische afname. Dat moet dus mogelijk getest worden.” Verlichting en verrijking Wat betekent de prikrobot voor de menselijke medewerker? “We hebben van tevoren uitvoerig gesproken met onze medewerkers bloedafname. Sommige waren in eerste instantie bang dat ze vervangen zouden worden, maar vinden het nu in de praktijk superleuk. Ze vinden de mensen van Vitestro en de onderzoeksstudenten heel prettig en zien de prikrobot als een handige extra optie. Er is nu één prikcabine bezet voor testen met de robot. Op piekmomenten met relatief weinig collega’s kan automatische afname, eventueel met supervisie, een uitkomst voor patiënten zijn en het werk van de zorgmedewerker verlichten.”
Fouraux denkt ook dat innovaties als de prikrobot het werk interessanter kunnen maken: “De robot kan de grootste bulk aan patiënten goed prikken, waardoor er meer tijd is om aandacht te besteden aan complexere patiënten.
Zo helpt bijvoorbeeld digitale microscopie mij in mijn eigen vak; ik hoef geen routinewerk meer te doen, maar kan al mijn energie en scherpte in het complexe werk steken. Daarnaast blijft de menselijke kant van het prikken superbelangrijk, er zijn en blijven ook patiënten die het sociale karakter van prikken willen behouden.”
De toekomst Wat wordt volgens Fouraux de volgende grote zorginnovatie van de toekomst? “We beschikken over een enorme berg gestructureerde data die we steeds beter ontsluiten en ons in staat stelt om betere voorspellingen te doen. Wordt deze patiënt binnenkort ziek of loopt de patiënt risico op het ontwikkelen van een hematologische maligniteit? We kunnen verder vooruitkijken en het is prachtig als je dat al kunt toepassen op de zorgpraktijk.”
Over Result Laboratorium Result Laboratorium is een klinisch-chemisch laboratorium in Zevenbergen voor de regio Zuidwest-Nederland en levert 24/7 diagnostiek in de zorgketen. Result Laboratorium verleent diensten aan onder meer het Albert Schweitzer ziekenhuis, het Beatrixziekenhuis in Gorinchem, het Amphia ziekenhuis in Breda en het Ikazia ziekenhuis in Rotterdam vanuit haar centrale locatie in Zevenbergen en in haar rapidlabs op de diverse ziekenhuislocaties.
Deel deze pagina
