Kansrijke Start: 4 initiatieven rond kwetsbare zwangeren
Als gynaecoloog in het ASz richt Bettina Akerboom zich met het overheidsprogramma Kansrijke Start samen met alle ketenpartners binnen en buiten het ziekenhuis en de gemeente op de eerste 1.000 dagen van een mens. “Die hebben veel invloed op de gezondheid, zowel in medische gezondheid als voor het psychosociaal welbevinden in de toekomst. Ze zijn belangrijk voor ieder mens, maar nog meer voor kwetsbare doelgroepen. Daarom willen we dat zo goed mogelijk organiseren.”
In dit artikel licht Bettina 4 lopende initiatieven toe in onze regio.
Bettina Akerboom is dit jaar 22 jaar gynaecoloog in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Als aandachtsgebied heeft ze verloskunde en daarbinnen richt ze zich onder meer op de zorg voor gezinnen in kwetsbare situaties, met de lokale coalitie Kansrijke Start. “We willen alle programma’s die zich daarop richten goed vernetwerken, zodat elke zorgverlener weet wat het aanbod is en de juiste zorg ingezet kan worden.”, vertelt Bettina.
Kansrijke Start Kwetsbare zwangeren kennen meer risicofactoren, geeft Bettina aan: “Denk aan stress en schulden waardoor je minder in staat bent bent om goed voor een kind te zorgen. Of geen goede hechting, bijvoorbeeld door verwaarlozing; dat neemt een kind zijn hele leven mee. Daarom zijn de eerste 1.000 dagen van elk kind en nieuw gezin zo belangrijk, om problemen in de toekomst te kunnen voorkomen.”
Het programma Kansrijke Start (Ministerie van VWS) richt zich op een gezonde basis in de eerste 1.000 dagen van een mens. “Dat begint al preconceptioneel. Vanaf dat moment en na de bevalling leg je mentaal en fysiek de basis voor de gezondheid van een kind en kun je nog ingrijpen om de gezondheid te beïnvloeden. Hoe later, hoe minder je kunt veranderen. We noemen het ook wel ‘levensloopgeneeskunde’.”
Ketennetwerk kwetsbare zwangeren Bettina maakt namens het ASz deel uit van de lokale coalitie Kansrijke Start, samen met de gemeente en andere zorgverleners - van kraamzorg tot jeugdgezondheidszorg, van GGZ tot sociale wijkteams. “We werken al sinds 2006 fantastisch samen in het ketennetwerk kwetsbare zwangeren, met meer dan 22 organisaties in het medische en sociale domein die ook te maken hebben met zwangeren en jonge gezinnen. Een heel breed netwerk, waarin we de zorg rond kwetsbare gezinnen met elkaar delen.” Uit dit zorgaanbod en de zorginitiatieven, wordt de best passende oplossing gekozen. Eén van die initiatieven is Nu Niet Zwanger (NNZ). Nu Niet Zwanger (NNZ) Sinds 2018 bestaat het landelijke programma Nu Niet Zwanger (NNZ), als onderdeel van Kansrijke Start. Het biedt hulpverleners praktische en concrete tips om open en eerlijke gesprekken te voeren over een kinderwens, seksualiteit en anticonceptie. Bettina: “Veel gemeenten werken met het programma, dat in onze regio wordt uitgevoerd door de GGD. Daar nemen aandachtsfunctionarissen de tijd voor een goed gesprek met vrouwen in kwetsbare situaties. Samen kiezen ze al dan niet voor anticonceptie en afhankelijk van de keuze worden ze verder geholpen door de huisarts of door ons in het geval van een spiraaltje of sterilisatie.”
“Er is gelukkig veel aanbod, maar dat moet ook goed in elkaar grijpen om voor elk kwetsbaar gezin de juiste zorg te verlenen."
VoorZorg en Prézorg Vanuit de jeugdgezondheidszorg bestaan de programma’s VoorZorg en Prézorg, die zwangeren extra zorg bieden naast kraamzorg. Bettina: “Een speciaal opgeleide jeugdverpleegkundige helpt het (aanstaande) gezin op weg tijdens de zwangerschap en met de opvoeding en verzorging van het kind. Van zo vroeg mogelijk in de zwangerschap totdat het kind twee jaar is. Ook verzorgt de jeugdgezondheidszorg prenatale huisbezoeken, waarbij ze tweewekelijks op bezoek gaan om gezinnen te begeleiden.”
Centering Pregnancy Een recent initiatief is Centering Pregnancy: een community voor zwangere vrouwen, met onder meer groepsconsulten. Een pilot die zijn vruchten afwerpt, merkt Bettina: “Met hulp van de gemeente konden we een pilot starten en we merken dat zwangeren het positief ontvangen. Ze worden in de groep gezien en gehoord en krijgen goede voorlichting over wat het allemaal betekent. De eerste reacties van vrouwen die op deze manier begeleid zijn in de zwangerschap zijn heel positief. Daarnaast weten we uit onderzoek over centering pregnancy dat bijvoorbeeld meer vrouwen stoppen met roken.”
Moederraad Tot slot licht Bettina de Moederraad toe: “Wat wij als zorgverleners met elkaar bedenken, moet natuurlijk wel aankomen bij de doelgroep; we zien graag dat ze onze zorg als zinvol ervaren. Daarom vormt een groep moeders uit kwetsbare situaties samen een Moederraad om onze zorg te toetsen. Het is mooi om terug te krijgen hoe onze zorg voor hen is en met hun aanbevelingen kunnen wij de zorg verbeteren.”
Levensveranderend Rond Kansrijke Start werken Bettina, de gemeente en haar collega-zorgverleners goed met elkaar samen: “Er is gelukkig veel aanbod, maar dat moet ook goed in elkaar grijpen om voor elk kwetsbaar gezin de juiste zorg te verlenen. Aan ons de taak om de initiatieven goed te vernetwerken en de samenwerking te blijven zoeken met de mensen die de zorg verlenen. Deze zorg rond de geboorte is echt mijn passie. Omdat ik in die eerste dagen bewezen veel kan betekenen voor die kinderen, dat is mijn grote drijfveer.”
Deel deze pagina
